پژمان دادخواه:
آموزش هنری بدون پژوهش بی معناست
ال مور: پژمان دادخواه مدرس و پژوهشگر هنر بیان کرد که اصولاً آموزش هنری بدون پژوهش بی معناست و آموزش صحیح و کارآمد دقیقاً جایی شکل می گیرد که با پژوهش و تفحص همراه باشد.
پژمان دادخواه عضو هیات علمی دانشگاه و پژوهشگر هنر در گفتگو با خبرنگار مهر درباره ی تأثیر و کارکرد پژوهش های هنری و مطالعات نظری در حوزه هنر بیان کرد: جهان پیش روی ما همیشه با چالش ها و مسائل گوناگونی همراه بوده است و انسان برای حل این معضلات و چالش ها درگیر جستجو و مطالعه است. حوزه هنر بواسطه تحولات زیاد، ابداعات، تعدد آثار هنری و رویکرد های مختلف هنری همیشه پر از سوال و مساله است. از آن جایی که سرآغاز و نقطه عزیمت یک پژوهش نظام مند با طرح سوال بنیادی است، می توان اهمیت و ضرورت پژوهش در حوزه هنر را یادآوری کرد. اما درباره ی اینکه پژوهش های هنری چه ره آوردی را به همراه دارد، می توان گفت این مطالعات نظری و تحقیقات منجر به درک و فهم بهتر تحولات هنری مقاطع مهم تاریخ هنر، نگرشی عمیق به ساز و کارهای هنری طی ادوار گوناگون، درک صحیح مناسبات هنری، کمک به هنرمندان جهت غنای آثار هنری و پرورش محققان، نویسندگان، صاحب نظران، منتقدان و کارشناسان حرفه ای در عرصه هنر می شود و به صورتی ماحصل این پژوهش ها، شناخت و غنای علمی در رشته های مختلف هنری است.
وی اضافه کرد: در نهایت می توان اظهار داشت که پژوهش در حوزه هنر منجر به نگاه اندیشمندانه به آثار هنری و جریان های هنری می شود. ناگفته نماند که در اصل آموزش هنری بدون پژوهش بی معنا است و آموزش صحیح و کارآمد دقیقاً جایی شکل می گیرد که با پژوهش و تفحص همراه باشد.
اصولاً آموزش هنری بدون پژوهش بی معنا است و آموزش صحیح و کارآمد دقیقاً جایی شکل می گیرد که با پژوهش و تفحص همراه باشد دادخواه با اشاره به دسته بندی پژوهش های انجام شده در عرصه هنر اظهار داشت: قسمتی از آنها پژوهش هایی است که در عرصه تاریخ هنر، تحولات هنری، مرور آثار هنری و شناخت هنرمندان انجام می گیرد. این تحقیقات می تواند فقط نگاه تاریخی داشته باشد یا این پژوهش با تاکید بر یک رویکرد و نظریه مشخص و مبتنیبر آرا یک متفکر صورت پذیرد. چنین پژوهش هایی منجر به شناخت عمیق از موضوع مورد مطالعه می شود و به صورتی محقق، ابهامی را برطرف می کند و منجر به توسعه مرزهای دانش در عرصه هنر می شود. دسته ای دیگر از این تحقیقات برمبنای معضلات، چالش ها و نیازهای روز است و به صورتی نتایج اینگونه تحقیقات در وضعیت فعلی یا آینده جامعه کاربرد دارد و منجر به رفع یک چالش در حوزه هنر می شود و نتایج بسیار مطلوبی برای جامعه هنری به همراه دارد. به صورتی این دستاوردها را می توان به مثابه کلید حل مسائل و چالش های هنری درنظر گرفت.
وی در مورد تأثیرات پژوهش هنر بر جامعه نسبت به قبل، بیان کرد: امروزه نهادهای علمی، فرهنگی و هنری توانسته اند نقش برجسته ی در این زمینه ایفا کنند و نسبت به دوران گذشته شاهد تحولات چشم گیر و مؤثری در عرصه مطالعات نظری هنر بوده ایم. توسعه رشته های دانشگاهی در مقطع تحصیلات تکمیلی، گسترش مجلات علمی، تألیف و ترجمه کتب، برگزاری همایش ها و هم اندیشی ها همگی در این راه نقش به سزایی ایفا کرده اند. در حقیقت امروزه ما بوسیله همین نهادهای مذکور شاهد پژوهش های اصیل، بدیع و روش مندی هستیم که در امتداد گسترش مباحث علوم نظری و مطالعات میان رشته ای هنر انجام گرفته و به صورتی منجر به گسترش علوم نظری هنر و حتی در مواردی نظریه پردازی در حوزه هنر شده است. ماحصل این دستاوردها برای اساتید، دانشجویان، هنرمندان، هنرجوها و تمامی رهپویان حوزه علم، هنر و معرفت راهگشا و اثربخش بوده است.
این استاد دانشگاه در مورد این که مجلات علمی چقدر در گسترش علم و معرفت در حوزه هنر نقش دارند، اظهار داشت: خیلی از این مجلات توسط دانشگاه ها و پژوهشگاه های مهم کشور منتشر می شوند که تعدادی از آنها از طرف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دارای درجه علمی است و به صورتی بالاترین رتبه علمی را در کشور دارا هستند که طبق گواهی پرتال نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در عرصه هنر و معماری حدود ۶۱ مجله دارای رتبه علمی است. یکی از مسیرهای دریافت دستاوردهای جدید و اصیل در عرصه مطالعات هنری همین مجلات علمی است که هر مجله متناسب با رویکرد و اهداف خود، مقالات روش مند و نوین در عرصه هنر را منتشر می کند و با بهره بردن از ظرفیتهای پژوهشی محققان، به ارتقای دانش در حوزه های مختلف هنری می پردازد.
اساساً هنرمندان در راه فعالیت هنری شان از ابتدا تا آخر درگیر نوعی پژوهش هستند. یعنی هنرمند از ابتدا که ایده ای در ذهنش شکل می گیرد تا پرورش ایده و اجرای نهایی و در نهایت نمایش اثر، ضمن فعالیتی که انجام می دهد درگیر شکلی از پژوهش است که در نهایت در اثر هنری اش نمود دارد و این مهم در خیلی از آثار هنری وجه بارزی دارد وی به مطالعات میان رشته ای در هنر اشاره نمود و توضیح داد: یکی از مواردی که در دهه های اخیر از طرف محافل دانشگاهی و علمی بسیار مورد توجه قرار گرفته است، مطالعات میان رشته ای هنر است. مطالعات میان رشته ای دربردارنده تعامل میان رویکردها و دانش های مختلفی است که منجر به تحقق هدف پژوهشگر و ارائه دستاوردهای بدیع می شود. ممکنست در این راه ۲ یا چند رشته مختلف در کنار هم در امتداد تحقق هدف پژوهشگر تعامل و همسویی داشته باشند. در حقیقت چنین نگاهی ضمن تاکید بر نظریه ها، رویکردها و آرای متفکران در تلاش است که زمینه ای نوین را برای مکالمه و تعامل بین رشته ای فراهم سازد و نتایج نویی را به همراه داشته باشد. در چنین مسیری محقق با رویکردها، رهیافت ها و نظرگاه های متفاوتی به موضوع پژوهشی خود می پردازد. در حقیقت در این راه تلاش می شود از زوایای گوناگون به یک موضوع نگریسته شود. رویکرد های نظری در مطالعات تاریخ هنر، فلسفه هنر و زیباشناسی، حکمت هنر، دین و هنر، اخلاق و هنر، جامعه شناسی هنر، روان شناسی هنر، انسان شناسی هنر، مطالعات تطبیقی هنر، نقد هنری، اقتصاد هنر، هنر و اسطوره، هنر و سیاست و … همچون مسائلی است که پژوهشگران دنبال می کنند.
دادخواه در جواب این پرسش که آیا درک نظریه های هنری و پژوهش در هنر برای هنرمند و مسیر کاری اش کمک کننده و راهگشا است، اظهار داشت: نمی توان بطور قطع اظهار داشت که درک نظریه های هنری و پژوهش در هنر برای هنرمند شرط اساسی و لازمست، ولی به نظرم مطالعات نظری هنر و اساساً پژوهش می تواند به هنرمند کمک نماید. منظورم از پژوهش لزوماً تألیف کتاب، نگارش مقاله علمی و … نیست، بلکه منظورم جستجو، تأمل و کنکاش در عرصه هنر و علوم انسانی است. البته گفتنی است که اساساً هنرمندان در راه فعالیت هنری شان از ابتدا تا آخر درگیر نوعی پژوهش هستند. یعنی هنرمند از ابتدا که ایده ای در ذهنش شکل می گیرد تا پرورش ایده و اجرای نهایی و در نهایت نمایش اثر، ضمن فعالیتی که انجام می دهد درگیر شکلی از پژوهش است که در نهایت در اثر هنری اش نمود دارد و این مهم در خیلی از آثار هنری وجه بارزی دارد. بطورمثال خیلی از فیلم های داستانی و مستند بر پایه مطالعه و مشاهدات هنرمند شکل گرفته اند.
این پژوهشگر هنری در آخر اظهار داشت: همین طور خیلی از تصاویر مهم در تاریخ عکاسی در چنین مسیری پدید آمده اند. اما این پژوهش ها، مشاهدات و تاملات اگر هدفمند، اصولی و روش مند باشند می تواند به غنای کار هنرمند کمک نماید و متقابلاً تأثیرات عمیق اجتماعی را به همراه داشته باشد.
منبع: ال مور
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران عزیز ال مور در مورد این پست