خاطره بازی با تیتراژهای ماندگار-۱۳۲؛

قصه پیروز در مسافرت به چزابه را بشنوید

قصه پیروز در مسافرت به چزابه را بشنوید ال مور: موسیقی متن و تیتراژ فیلم سفر به چزابه به کارگردانی مرحوم رسول ملاقلی پور و آهنگسازی پیروز ارجمند یادآور جلوه ای از موسیقی در یک فیلم جنگی است که حال متفاوتی را به گوش مخاطب منتقل می کند.



خبرگزاری مهر-گروه هنر-علیرضا سعیدی؛ کارکرد تیتراژ چیزی شبیه به جلد کتاب است که طراحش تلاش می کند با انتخاب عناصر، فرم ها و چینش ها با کمک گرافیک و موسیقی مخاطب یک اثر را در جریان موضوع قرار دهد. شرایطی که گاهی بسیار نکته سنج، اندیشمندانه و حساب شده پیش روی مخاطبان قرار می گیرد و گاهی هم به قدری سردستانه و از روی ادای یک تکلیف الزامی ایجاد می شود که بیننده را از اساس از یک اثر تصویری دور می کند.
آنچه بهانه ای شد تا بار دیگر رجعتی به کلیدواژه «تیتراژ» داشته باشیم، مروری بر ماندگارترین و خاطره سازترین موسیقی های در ارتباط با برخی برنامه ها و آثار سینمایی و تلویزیونی است که برای خیلی از مخاطبان دربرگیرنده خاطرات تلخ و شیرینی است و رجوع باردیگر به آنها برای ما در هر شرایطی می تواند یک دنیا خاطره به همراه داشته باشد. خاطره بازی بعد از شروع و انتشار در نوروز ۱۴۰۰ و استقبال مخاطبان از آن، ما را بر آن داشت در چارچوب یک خاطره بازی هفتگی در ایام جمعه هر هفته، روح و ذهن مان را به آن بسپاریم و از معبر آن به سال هایی که حال مان بهتر از این روزهای پردردسر بود، برویم.
«خاطره بازی تیتراژهای ماندگار» عنوان سلسله گزارشی آرشیوی با همین رویکرد است که به شکل هفتگی می توانید در گروه هنر خبرگزاری مهر آنرا دنبال کنید.
در صد و سی و دومین شماره از این روایت رسانه ای به سراغ موسیقی متن و تیتراژ فیلم سینمایی «سفربه چزابه» به آهنگسازی پیروز ارجمند رفتیم که تیتراژ اول آن در چارچوب یک اثر بی کلام و تیتراژ دوم به خوانندگی حمید غلامعلی بعنوان یکی از مهم ترین خوانندگان آن روزگار موسیقی پاپ پیش روی مخاطبان قرار گرفت.
مسیری که عمدتاً موسیقی تیتراژ اول فیلم بود که بیشتر مورد توجه قرار گرفت، اما هرچه بود دربرگیرنده ارزش های خاطره انگیزی بود که میتوان آنرا در زمره تیتراژهای ماندگار آثار سینمایی و دیگر محصولات قرار داد.

فیلم سینمایی «سفر به چزابه» به نویسندگی و کارگردانی مرحوم رسول ملاقلی پور محصول سال ۱۳۷۴ سینمای ایران است که بعد از تولید و ارائه آن در جشنوارهای مختلف سینمایی و اکران عمومی توانست با استقبال خوبی از جانب مخاطبان و علاقه مندان سینمای مقاومت رو به رو شود. مسیری که نشان دهنده تکامل فکری و به روز رسانی ایده های کارگردان مولف و صاحب سبکی به نام رسول ملاقلی پور بود که از پس ساخت و ارائه فیلمهای ماندگاری چون «نینوا - ۱۳۶۲»، «بلمی به سمت ساحل- ۱۳۶۴»، «پرواز درشب - ۱۳۶۵»، «افق - ۱۳۶۷»، «مجنون - ۱۳۶۹»، «خسوف - ۱۳۷۱»، «پناهندگان - ۱۳۷۲»، «نجات یافتگان - ۱۳۷۴» کوشش کرد که با ارائه محتوایی میان حقیقت و خیال و نوع نگاه مستقل و جسورانه ای که به سینمای دفاع مقدس داشت، فیلم قابل اعتنایی را با این مفهوم پرارزش پیش روی مخاطبان نسلی از سینما قرار دهد که تمایل داشت با زوایای دیگری از جنگ و جبهه ها و آثار رایج آن دوران آشنا شود.
قصه این فیلم هم در رابطه با فیلمسازی به نام وحید بود که درحال ساخت فیلمی جنگی است. وحید از علی دوست آهنگسازش دعوت می کند که با دیدن قسمتهایی از فیلم که آماده شده، آهنگی بسازد اما علی نمی تواند با فیلم ارتباط درستی پیدا کند. علی به قصد آشنایی با فیلم به همراه وحید به محل فیلمبرداری می رود اما ناگهان هر ۲ با رفتن به یکی از خاک ریزهای ساخته شده، خودرا در قلب سنگرهای واقعی جبهه، در منطقه چزابه می یابند؛ وحید از این حضور خشنود است اما علی از بودن در این منطقه با خطرهای زیادش راضی نیست و طاقت دیدن صحنه های واقعی جنگ و کشته شدن جوانان را ندارد. وحید با دیدن بهروز، صمد، فرمانده حسن کاوه و مراد چلچراغ و مرتضی و بقیه همرزمانش به کمک آنها می رود اما بالاخره آنها به دوران حال و به محل فیلمبرداری فیلم وحید باز می گردند.
مسعود کرامتی، فرهاد اصلانی، حبیب دهقان نسب، عاطفه رضوی، حسین رفیعی، سیامک انصاری، پیمان سنندجی زاده، رضا خندان، عزیزالله هنرآموز، مهدی فقیه، علیرضا جلالی، علی سلیمانی، علی فرهادی، حبیب اله یاری، کیوان محمودنژاد، وحیدشیخ لر، جواد میرمیران، محسن موسوی، رحیم عرب امینی، حسن روح نواز، نجمه محمدی، مهدی موسوی، علی رستمی، سیدعلی حسینی، آرش نوذری، احمد تاجیک، کاظم طیبی، مرتضی هاشم خانلو، بابک برزویه، اسلام فتحی، محمدرضا ایزدی یکتا، مهرداد بختیاری، خیرالله جلیلی، پرویز غفاری، رضا عزیزی سرشت، علی حشمتی، پرویز اسکندری، مهدی میردامادی، علی عزیزپور، یوسف مقصودی، مهدی فدایی، عبدالله هرآینی، علیرضا جرسرایی، خیرالله قشقایی، حسین رامه، علی شیرازی، احمدحسن زاده و بهناز نازی هنرمندانی بودند که در این فیلم بعنوان بازیگر حضورداشتند.

اما یکی از جلوه های مهم و ارزشمندی که در معرفی بهتر مفهوم و مضمون این فیلم سینمایی مورد توجه قرار گرفت، موسیقی متن و تیتراژ این فیلم سینمایی بود که به واسطه توانمندی های آهنگساز جوان آن سالهای سینمای مقاومت به نام پیروز ارجمند توانست حال و هوای متفاوتی را به یکی از متفاوت ترین فیلمهای رسول ملاقلی پور ببخشد. فرآیندی که قصه جالبی هم برای دعوت از پیروز ارجمند دارد و باعث شد که این همکاری در یکی دیگر از تجربه های ملاقلی پور هم تکرار شود.
مسیری که نشان از هم زیستی و اشتراکات فکری میان آهنگساز و کارگردانی دارد که بشدت روی موسیقی فیلم هایش تعصب داشت و این دفعه می خواست تا به واسطه یک آهنگساز تحصیل کرده، کاربلد و جوان آن سالهای سینمای ایران به نام پیروز ارجمند که سال ها بعد بعنوان مدیر مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی و مدیر دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم به فعالیت مشغول شد، نشان دهد که موسیقی فیلم و حتی تیتراژهایش برایش از اهمیت زیادی برخوردار می باشد.
فرآیندی که با حضور هنرمندان شاخصی چون شهریار فریوسفی نوازنده تار، ناصر رحیمی نوازنده فلوت، شهرام رکوعی نوازنده فلوت، علی تفرشی نوازنده کمانچه، همایون رحیمیان نوازنده ویولن، ارسلان کامکار نوازنده ویولن، بهنام صبوحی نوازنده پیانو، جمال جهانشاد نوازنده عود، حمید غلامعلی خواننده، الهه حمیدی و سودابه شمس هم خوانان نشان داد که برای پیروز ارجمند آهنگسازی این فیلم سینمایی رسول ملاقلی پور از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد.
این آهنگساز و مدرس دانشگاه که در کارنامه فعالیت هایش ساخت ملودی برای سریال ها و فیلمهای سینمایی زیادی دیده می شود، چندی قبل بود که در یک گفت وگوی رسانه ای ضمن روایت خود از ساخت موسیقی متن و تیتراژ فیلم «سفربه چزابه» اظهار داشت: آقای ملاقلی پور به برخی از آهنگسازان جوان که به ایشان معرفی شده بودند، سفارش دادند به شکل آزمایشی، موسیقی برای یکی از سکانس های فیلم «سفر به چزابه» بنویسند و اعلام نمودند هزینه ای هم برای نمونه کارها پرداخت نمی گردد. من نیز روی یکی از سکانس های حماسی فیلم، موسیقی با تم سوگوارانه نوشتم با صدای (وکال) خانم الهه حمیدی که بسیار مورد توجه آقای ملاقلی پور قرار گرفت و با شنیدن نمونه کارهایم، همزمان ساخت موسیقی فیلم را به من سپردند. به هر حال من نخستین آهنگسازی فیلم بلند را در سن ۲۲ سالگی برای فیلمهای «سفر به چزابه» و «نجات یافتگان» داشتم و کار با کارگردان بزرگی چون رسول ملاقلی پور از افتخارات من بوده است. من با ارائه این کارها در جوانی فعالیتم را در اوج شروع کردم و برای یک هنرمند شروع در اوج یک موهبت است.

وی افزود: قرار بود این کار در جشنواره فیلم فجر شرکت داده شود و براین اساس زمان بسیار کوتاهی برای ساخت موسیقی آن باقی مانده بود. ازاین رو با عنایت به این که فیلمبرداری کار به اتمام نرسیده بود، این فرصت به دست آمد تا در صحنه های فیلمبرداری حاضر شوم. به یاد دارم فصل زمستان بود و «سفر به چزابه» در شرایط فوق العاده سخت فیلمبرداری می شد. اما علیرغم این مشکلات، آقای ملاقلی پور تلاش بسیاری برای این کار انجام داد و صحنه های جنگ را به صورت واقعی ساخت و به تصویر کشید و من نیز با جدیت کار خودرا شروع کردم. از استادم آقای فرهاد فخرالدینی آموخته بودم زیبایی در سادگی است نه در پیچیدگی؛ براین اساس، بر این هدف بودم که موسیقی فیلم بسیار ساده و به دور از زرق و برق باشد و به اصطلاح یک کار دلی و همچون رزمندگان جنگ از پاکی و خلوص برخوردار باشد تا این که سر انجام کار ساخته شد و مورد استقبال قرار گرفت و خودم نیز ارتباط بسیار خوبی با آن برقرار کردم. به عقیده من رمز ماندگاری چنین آثاری احساس و ارتباط قلبی است که خالق با اثر برقرار می کند.
این آهنگساز در رابطه با خاصیت های ساختاری و فنی موسیقی متن و تیتراژ «سفر به چزابه» بیان نمود: موسیقی متن «سفر به چزابه» محصول ارکسترال عجیب و پیچیده ای نیست. یک ملودی روان و ماندگار است که با سازهای ایرانی تنیده شده است. شایان ذکر است کارکردی که از این سازها گرفتم، در گذشته مرسوم نبود. به صورت مثال قطعاتی که برای تار و کمانچه نوشتم، ماهیت موسیقی دستگاهی نداشت و تا آن زمان کمتر آهنگسازی این گونه در موسیقی ایرانی به آن پرداخته بود؛ ملودی کاملا متفاوت با یک برداشت عاشقانه است.


این آهنگساز ضمن اشاره به دیگر خاصیت های آهنگسازی فیلم «سفر به چزابه» خاطرنشان کرد: کارکرد دیگری که در آهنگسازی سینمای ایران ایجاد کردم عبارتی به نام «ضد حس» بود که تا آن دوران شاید کمتر زمانی از این سبک در سینمای ایران استفاده شده بود. این کارکرد در فیلم «سفر به چزابه» بدین صورت بود که در صحنه ای از این فیلم، جنگ سختی میان ایرانیان و عراقی ها در تنگه چزابه شکل می گیرد. من از آقای ملاقلی پور خواهش کردم صداهای این صحنه را ببندند و اجازه بدهند من بعنوان آهنگساز، راوی جنگ باشم و با وجود آنکه صحنه بسیار اکشن بود، با بیانی سوگوارانه این روایت را با زبان موسیقی به تصویر کشاندیم.
ارجمند در رابطه با اثرگذاری هنر بخصوص موسیقی در بیان حماسه دفاع مقدس اظهار داشت: از نگاه من دهه هفتاد و هشتاد، دوران طلایی سینمای دفاع مقدس است و خیلی از آثاری که در آن دوره با مفهوم و مضمون جنگ و دفاع مقدس ساخته شدند چه در چارچوب فیلم و یا موسیقی به شهرت و محبوبیت بسیاری رسیدند. به صورت مثال موسیقی متن فیلمهای «از کرخه تا راین»، «بوی پیراهن یوسف»، «سفر به چزابه» و... کارهایی بودند که به لحاظ فیلم و موسیقی بسیار شناخته شد و ماندگار ماند. بعنوان مثال سال ۱۳۷۳ موسیقی این ۲ کار را ساختم و تقریبا ۲۰ سال از ساخت آن می گذرد اما همچنان کار شنیده می شود. به یاد دارم در همان زمان تیراژ آلبوم موسیقی این کار نزدیک به ۱۰۰ هزار نسخه به فروش رفت. حتی در دوره ای مخاطبان سینما، برای تماشای یک فیلم به اسم آهنگساز روی پرده سینما هم توجه داشتند. بدین معنا که حتی نام آهنگساز هم مؤلفه ای برای انتخاب و تماشای آن فیلم بوده است.
ارجمند در یکی دیگر از گفت و گو های رسانه ای اش بود که خاطرنشان کرد: برخی از آثار خودم را سخت گوش می دهم و «سفر به چزابه» یکی از آنهاست و به سختی سراغش می روم، برای اینکه هنوز مرا منقلب می کند. در «نجات یافتگان» هم فصلی است که عاطفه رضوی مجروح را با خود می برد و همه رزمنده ها شهید می شوند، من و رسول نتوانستیم این صحنه را با هم ببینیم. هر ۲ متاثر می شدیم. بعضی غم ها شیرین هستند، بعضی غم ها نوستالژیک هستند، بعضی ها غم باقی می مانند و فراموش نمی شوند. برای شنیدن موسیقی تیتراژ ابتدایی فیلم سینمایی «سفر به چزابه» اینجا و برای شنیدن موسیقی تیتراژ انتهایی این اثر به خوانندگی حمید غلامعلی اینجا را کلیک کنید.


منبع:

1403/06/30
23:16:49
0.0 / 5
208
تگهای خبر: تولید , جشن , جشنواره , جوانان
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران عزیز ال مور در مورد این پست
نظر شما در مورد این مطلب ال مور
نام:
ایمیل:
نظر شما:
سوال:
= ۹ بعلاوه ۴
Almor
almor.ir - حقوق سایت ال مور محفوظ و متعلق به مالک ال مور است

ال مور

فشن و کالاهای لوکس