آفاق فخاری، روانشناس بالینی در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینكه بازی برای كودكان ابزاری برای بازنمود تجربیات آنهاست گفت: از آنجایی كه بزرگسالان به ابزار كلامی مجهز هستند، می توانند صحبت كرده و تجربیاتشان را بیان كنند، ولی وسیله ابراز احساسات كودكان بازی است. اسباب بازی ها مانند واژه هایی هستند كه كودكان از آنها استفاده می كنند و احساساتشان را بازگو می كنند. بنابراین اینكه ما چه ابزاری را در اختیارشان قرار می دهیم اهمیت زیادی دارد.فخاری با اشاره به ضرورت توجه به آموزهایی كه كودكان از طریق بازی ها دریافت می كنند ادامه داد: از آنجایی كه كودكان بعد از تولد به علت تشكیل اتصالات سیناپسی تمام آموزه های محیط را دریافت می كنند لازم است تا فیلترهایی درباره آنچه در اختیار كودك قرار می گیرد وجود داشته باشد. كودكان با شخصیت های اسباب بازی ها همانندسازی می كنند، یعنی خودشان را جای آنها قرار می دهند. از سوی دیگر كودكان در دنیای بیرونی قدرت كنترل شرایط را ندارند اما در فضای بازی ها می توانند دنیای بیرونی را دستكاری كنند و در نتیجه احساس قدرت و كنترل شرایط را تجربه می كنند. همین بازآفرینی می تواند موجب رشد شخصیت كودك شود.
حسین خطیبی، روانپزشك نیز با اشاره به اینكه انتخاب اسباب بازی برای كودكان یكی از دغدغه های مهم خانواده هاست گفت: اسباب بازی ها به رشد ذهنی و جسمی كودكان كمك می كند، زیرا در بسیاری از مواقع كودكان از طریق بازی می توانند زیر و بم ها، چالش ها و موقعیت های زندگی واقعی را بیاموزند.
این روان پزشك با بیان اینكه گاهی اسباب بازی ها به شكل فردی هستند و گاهی نیز به شكل جمعی، زندگی اجتماعی را به كودكان یاد می دهند، افزود: به طور كلی بازی ها و اسباب بازی ها مهم ترین روشی هستند كه كودكان از طریق آنها می توانند مهارت هایشان را پرورش دهند. برای مثال در سنین اولیه خردسالی كودك از طریق اسباب بازی راه دهانش را می شناسد . همچنین اسباب بازی های فكری و رباتیك برای كودكان بزرگتر نقش پرورشی و آموزشی ایفا می كند. نكته دیگر كه همواره باید مورد توجه قرار گیرد، این است كه چه اسباب بازی هایی برای چه سنی و چه شرایطی از كودكان مناسب هستند؟. هر سن اسباب بازی مخصوص خودش را دارد.
این روانپزشك با تأكید بر اینكه بعضی از اسباب بازی ها باید حتما در كنار والدین و مربی در اختیار كودك قرار بگیرند ادامه داد: گاهی اسباب بازی ها حاوی نكات آموزشی خاصی هستند كه كودك به تنهایی متوجه پیامی كه این دست وسایل سعی در انتقال آنها دارند، نمی شود. مانند عروسك هایی كه شكلی از معلولیت را نشان می دهند. این عروسك ها به شرطی كه در حضور والدین و مربی در اختیار كودك قرار بگیرند تا آنها آموزش های لازم را به كودك ارائه دهند، مفید خواهند بود.
خطیبی با اشاره به پیام های آموزشی كه عروسك ها به كودكان منتقل می كنند تصریح كرد: شكل گیری الگوهای جنسیتی یكی از این پیام های پنهان هستند كه از طریق بازیها و اسباب بازی ها در ذهن كودكان شكل می گیرد. این كلیشه ها بیشتر ناشی از فرهنگ یك منطقه هستند و اینطور نیست كه یك عروسك در همه جای دنیا الگوی یكسانی را ارائه كند.
والدین بر انتخاب اسباب بازی كودكان نظارت داشته باشند
خطیبی با اشاره به ضرورت توجه به انواع اسباب بازی هایی كه برای كودكان خریداری می شود اظهار كرد: كودكان در انتخاب و خربد اسباب بازی ها بیشتر تحت تاثیر الگوهایی هستند كه از رسانه ها ارائه می شود. اما اینكه پدر و مادر الگوی خاص خودشان را به كودك تحمیل كنند و یا اینكه در حالت دیگر كودك هم هر تصمیمی خواست بگیرد هیچ كدام صحیح نیست و انتخاب باید با تعامل طرفین صورت بگیرد.فخاری نیز با بیان اینكه بهتر است انتخاب اسباب بازی ها از فیلتر حساسیت های تربیتی والدین عبور كند در این باره گفت: تناسب سنی وسایل بازی كودكان بسیار اهمیت دارد و باید به توانمندی های خاص هر سن توجه داشته باشیم. این مسوولیت بر عهده والدین است. ما می توانیم حق انتخاب را به شكل هوشیارانه ای به كودكان بدهیم. برای مثال والدین چند وسیله بازی را در نظر بگیرند و از كودك بخواهند تا از بین آنها دست به انتخاب بزند. تنها وسایل بازی باید در اختیار كودك قرار بگیرد كه بازی با آنها او را دچار اضطراب نكند و امنیت خاطر او را به مخاطره نیندازد.